QK2 – Bát Xát là huyện miền núi, biên giới của tỉnh Lào Cai, người dân chủ yếu là đồng bào các dân tộc Mông, Dao, Hà Nhì… Cơ sở hạ tầng cũng như đời sống kinh tế còn rất nhiều khó khăn, trở ngại. Là đơn vị làm nhiệm vụ bảo đảm quốc phòng gắn với phát triển kinh tế vùng dự án trọng điểm Bát Xát thuộc 58 thôn, bản của 5 xã là: A Mú Sung, A Lù, Y Tý, Trịnh Tường, Nậm Chạc, cán bộ, chiến sĩ Đoàn Kinh tế – Quốc phòng (KTQP) 345 đã dành nhiều tâm huyết, thời gian, công sức hỗ trợ, giúp đỡ bà con phát triển kinh tế gia đình, từng bước xóa đói giảm nghèo, xây dựng cuộc sống ấm no đủ đầy. 

Kỳ 1: Chủ trương một, biện pháp mười

Sau gần 5 giờ đồng hồ, vượt qua hơn 300 cây số, chúng tôi đặt chân đến địa bàn xã A Mú Sung, nơi đầu nguồn sông Hồng chảy vào đất Việt. Đây cũng chính là nơi mà các chiến sĩ Đoàn KT-QP 345 đóng quân. Những vạt chuối xanh tươi, trĩu quả, vươn mình trước nắng vàng, trải dài theo triền sông Hồng; những loại cây thảo dược như đương quy, atisô được trồng kín trên các vạt đồi bát úp như báo hiệu một vùng quê no ấm, thanh bình. Nhiều ngôi nhà sàn, nhà mái bằng mới được xây dựng khang trang hơn so với 3, 4 năm trước. Các tuyến đường liên xã, liên bản đều được đổ bê-tông, đi lại khá thuận tiện.

Bộ đội Đoàn KT-QP 345 hướng dẫn bà con xã A Mú Sung trồng cây gây rừng.

Tiếp chúng tôi bên cạnh khu vườn có nhiều cây, hoa và chim muông trong khuôn viên Đoàn KTQP 345, Thượng tá Lê Viết Xuân, Phó Chính ủy Đoàn hồ hởi kể: Với đặc điểm của đơn vị vừa đảm bảo quốc phòng ở địa bàn biên giới vùng sâu vùng xa, nên việc làm công tác dân vận, giúp dân phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo được xác định là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm. Do vậy, Đảng ủy, chỉ huy Đoàn thường xuyên trao đổi với cán bộ trong cấp ủy, chính quyền các địa phương; luôn sâu sát cơ sở, nắm chắc tình hình địa bàn, hoàn cảnh kinh tế từng gia đình; quan tâm, điều động, bổ nhiệm những sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp làm nhiệm vụ ở các tổ đội công tác có đủ phẩm chất, năng lực; có kinh nghiệm làm công tác dân vận, trồng trọt, chăn nuôi; hiểu biết về phong tục tập quán; biết nghe và nói được tiếng đồng bào; đội ngũ cán bộ, nhân viên ở các tổ đội đều qua các lớp tập huấn, bồi dưỡng về kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi do ngành nông nghiệp huyện, tỉnh tổ chức.

 Đảng ủy Đoàn phát động phong trào “đỡ đầu” cho các hộ nghèo, mỗi đội sản xuất xây dựng cơ sở chính trị sẽ giúp đỡ, xóa nghèo cho 2-3 hộ trong vòng 2 năm; phân công từng đồng chí trong cấp ủy phụ trách địa bàn, đồng thời đề ra những chủ trương, giải pháp sát với đặc điểm, văn hóa, tập tục, thổ nhưỡng của từng bản làng. Nếu như trước đây, Đoàn tập trung xây dựng các dự án hệ thống giao thông, trường học, trạm y tế, bể cấp nước sạch với mong muốn sẽ là đòn bẩy cải thiện cuộc sống, nhưng đồng bào các dân tộc nơi đây lại chưa biết tận dụng yếu tố này để phát triển kinh tế gia đình. Do vậy, đời sống bà con vẫn khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo chiếm khá cao. Cá biệt có những hộ còn thiếu ăn lúc giáp hạt, con cái không được học hành đến nơi đến chốn. Cùng với đó, một số gia đình có thói quen áp dụng hủ tục lạc hậu như bệnh tật không đến bệnh viện hay trạm y tế xã để khám, chữa trị mà tìm gọi thầy mo, thấy bói tới cúng; rồi nạn đẻ dày, đẻ nhiều, tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, nghiện rượu bia… cũng là nguyên nhân của đói nghèo đeo bám bà con mãi. Các thế hệ cán bộ, chiến sĩ của Đoàn coi bà con nơi đây như chính người thân của mình nên luôn trăn trở, muốn bà con có cuộc sống tốt hơn, đủ đầy hơn. Đoàn đã chỉ đạo các cơ quan, tổ đội phối hợp chặt chẽ với các địa phương khảo sát, lập danh sách các hộ nghèo và có biện pháp giúp đỡ cụ thể đến từng hộ nghèo. Cơ quan chức năng của Đoàn xây dựng các dự án báo cáo cấp trên thẩm định, phê duyệt, hỗ trợ kinh phí để đơn vị thực hiện, Thượng tá Xuân cho biết thêm.  

Tìm hiểu chúng tôi được biết, năm 2015 các xã trong vùng dự án huyện Bát Xát do Đoàn KTQP 345 quản lý tỷ lệ hộ nghèo chiếm rất cao. Như xã Nậm Chạc có 346 hộ nghèo, chiếm 66,92%; xã Ý Tý có 1.006 hộ nghèo, chiếm 72,28%; xã A Lù có 283 hộ nghèo chiếm 64,03%… Trước thực trạng đó, Đảng ủy, chỉ huy Đoàn đã ra nghị quyết chuyên đề về giúp dân xóa đói, giảm nghèo, coi đây là khâu đột phá trong giai đoạn 2015-2020. Trong đó tập trung xây dựng các dự án gần gũi với tập tục canh tác, chăn nuôi của bà con, với phương châm vận động, hỗ trợ, giúp đỡ, kích cầu để bà con làm là chính chứ không làm hộ, làm thay. Bằng hình thức cấp cây, con giống ban đầu, giúp đỡ kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi phù hợp với thời tiết, khí hậu thổ nhưỡng để bà con nuôi, trồng phát triển. Theo đó, Đoàn KTQP 345 đã xây dựng các mô hình như: Nuôi bò cái sinh sản, nuôi dê địa phương, ngan Pháp, trồng chuối, bơ, bưởi, na; trồng chăm sóc cây dược liệu atisô, đương quy.. .Cùng với đó Đoàn phát động phong trào để cán bộ, chiến sĩ tự học, tự rèn nâng cao kiến thức quản lý kinh tế, kỹ năng xây dựng và tổ chức thực hiện các dự án phát triển kinh tế xã hội và giảm nghèo bền vững ở địa phương; phụ trách giúp đỡ các hộ nghèo xóa nghèo, có đề ra thời gian, phương pháp, cách thức thoát nghèo; hướng dẫn bà con ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ thông tin vào phát triển sản xuất chăn nuôi, tăng năng suất, chất lượng. Tạo việc làm cho các hộ nghèo tham gia dự án, nâng cao thu nhập, ổn định đời sống, góp phần giảm nghèo cho các hộ nghèo và địa phương tham gia dự án.

DUY TUẤN – THÚY QUỲNH