Khu căn cứ cách mạng Việt Tiến
QK2 – Vùng đất cổ Bảo Yên (Lào Cai) được biết đến với vẻ đẹp như một không gian Tây Bắc thu nhỏ. Cùng với Di tích quốc gia đền Bảo Hà, nơi thờ Thần vệ quốc Hoàng Bảy, đền Phúc Khánh thờ chúa Bầu, Khu di tích thành cổ Nghị Lang, đồn Phố Ràng (thị trấn Phố Ràng), đồn Nghĩa Ðô (xã Nghĩa Ðô)… thì Khu căn cứ địa cách mạng Việt Tiến sẽ là địa điểm không thể bỏ qua khi đến thăm mảnh đất này.
Bia lưu niệm tại di tích.
Cuối tháng 11-1947, Tỉnh uỷ và Uỷ ban kháng chiến hành chính tỉnh Lào Cai chủ trương cùng nhân dân ở các huyện tản cư về Lục Yên, Yên Bái. Cán bộ dựa vào vùng đất Lục Yên (chủ yếu ở xã Hùng Việt) nay là xã Việt Tiến huyện Bảo Yên nhằm trực tiếp chỉ đạo chiến lược và thực hiện chủ trương của Đảng.
Tháng 3-1948, Tỉnh uỷ Lào Cai mở Hội nghị cán bộ ở làng Chanh, xã Hùng Việt, huyện Lục Yên (nay là xã Việt Tiến). Hội nghị nhận định tình hình cách mạng lúc đó và chỉ ra nhiệm vụ trước mắt. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Chi bộ đảng Hùng Việt và Việt Long được thành lập tháng 5-1948, đó cũng là tiền thân của Đảng bộ xã Việt Tiến. Từ khi thành lập phong trào cách mạng nơi đây đã liên tục tiến lên tầm cao mới, du kích và nhân dân Việt Tiến tích cực chiến đấu và phối hợp chiến đấu cùng các lực lượng kháng chiến để quét sạch giặc Pháp và thổ phỉ khỏi địa bàn.
Từ đầu năm 1948 đến tháng 10-1950, trong căn cứ đã xây dựng được hệ thống hậu cần phục vụ cho cuộc kháng chiến lâu dài như: Công binh xưởng, quân nhu, y tế, tập huấn chính trị, đồng thời là nơi đóng quân của các đơn vị như: Trung đoàn 165 Lao Hà hoạt động ở khu căn cứ từ khi mới thành lập (cuối 1947) đến khi giải phóng Lào Cai (1950).
Cuối năm 1949, trước sự lớn mạnh của lực lượng vũ trang nhân dân ta, Pháp củng cố vùng tạm chiếm có tầm chiến lược quan trọng nhằm đối phó các cuộc tấn công của ta. Năm 1950, cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân ta có những thuận lợi mới, thế và lực của ta ngày càng mạnh do thắng lợi liên tiếp trên chiến trường.
Trước những thuận lợi đối với cách mạng cả nước. Tháng 5-1950, Tỉnh uỷ Lào Cai mở Hội nghị cán bộ Đảng toàn tỉnh tại đình Làng Già. Đây là hội nghị quan trọng có ý nghĩa quyết định cho một thời kỳ mới của cách mạng Lào Cai. Cũng tại Hội nghị này, Ban thường vụ Tỉnh uỷ bàn tới việc mở chiến dịch biên giới, Chiến dịch Lê Hồng Phong đợt II tiến tới giải phóng toàn tỉnh Lào Cai (tháng 5-1950).
Với ý nghĩa lịch sử quan trọng của di tích, năm 2008, tỉnh Lào Cai đã công nhận khu căn cứ cách mạng Việt Tiến là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Ngày nay, di tích lịch sử văn hóa khu căn cứ địa cách mạng Việt Tiến trở thành một trong những điểm tham quan, học tập về những giá trị của lịch sử cách mạng nước ta.
VŨ HƯƠNG
Quân khu 1
