Độc đáo với lễ hội Mở cửa rừng
QK2 – Mỗi mùa Xuân về, khi hoa nở khắp rừng, khi ruộng nương đã phát xong, chờ nắng lên đốt, tỉa, đồng bào Mường ở huyện Yên Lập (tỉnh Phú Thọ) lại tổ chức lễ hội Mở cửa rừng (Đoọc Moong). Đây là lễ hội mang ý nghĩa tạ ơn núi rừng, chứa đựng nhiều yếu tố văn hóa đặc trưng của cộng đồng được tổ chức trong hai ngày mùng 6 và mùng 7 tháng Giêng âm lịch hằng năm.
Trò chơi dân gian trong Lễ hội (Ảnh: Sưu tầm).
Theo tích xưa ghi lại, trong lễ hội này, một người săn giỏi (trùm săn) của mường cùng các cụ già có kinh nghiệm bàn định hướng xuất phát làm ăn và chọn điểm săn. Mọi người tỏa ra vây quanh, những thợ săn giỏi tìm chỗ đón lõng ở các khe, các lối mòn thú hay đi, những người khác khép kín dần vòng vây. Những chú chó săn của mường theo hiệu lệnh của cồng săn vượt lên sục sạo các bụi rậm đánh hơi thú. Thú rừng bị vòng vây khép kín dồn dần vào một nơi. Trước là bị chó tấn công, sau là người ùa đến dùng gậy nhọn, cây lao chặn đánh. Cuộc săn chấm dứt bằng hiệu lệnh cồng.
Lễ hội Mở cửa rừng luôn thu hút nhiều người tham gia vì đây là dịp vừa để gặp gỡ, giao lưu vui vẻ vừa để cầu mong cho một năm mới mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu; thể hiện ước nguyện, khát vọng về cuộc sống ấm no, sung túc về vật chất, tinh thần cũng như sự tuần hoàn của quy luật để vạn vật sinh sôi, nảy nở.
Nghệ nhân Nguyễn Mạnh Hoạch, xã Đồng Thịnh, huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ – Người đã dành nhiều thời gian, tâm huyết nghiên cứu văn hóa dân tộc Mường cho biết: "Người Mường ở huyện miền núi Yên Lập bao đời nay sinh sống ở rừng, ở núi. Rừng núi là tài nguyên vô giá, giúp người Mường tồn tại và phát triển. Lễ hội Mở cửa rừng là dịp để thể hiện lòng biết ơn mẹ rừng năm qua đã phù hộ độ trì dân làng khỏe mạnh, làm ăn sung túc."
Lễ hội Mở cửa rừng của người Mường không chỉ thuần túy là ngày hội khai năm, mà còn là ngày hội của cả bản làng, chứa đựng nhiều yếu tố văn hóa đặc trưng của cộng đồng, giúp con người sống gắn bó với nhau hơn trong môi trường văn hóa bản Mường.
GIA NGỌC (st)
Quân khu 1
