“Đại đội độc lập – Tiểu đoàn tập trung”
QK2 – Thu Đông năm 1947, để thực hiện âm mưu chiến lược “đánh nhanh, thắng nhanh”, thực dân Pháp dốc toàn lực, huy động hơn 1 vạn quân tinh nhuệ, mở cuộc tấn công quy mô lớn lên Việt Bắc. Mục tiêu của chúng là lùng bắt cơ quan đầu não kháng chiến, tiêu diệt lực lượng chủ lực của ta, kết thúc chiến tranh.
Dân quân du kích cắm chông chống quân Pháp nhảy dù trong Chiến dịch Việt Bắc Thu – Đông 1947.
Để tránh đối đầu trực tiếp với quân Pháp trên quy mô lớn, ta chủ động phân tán lực lượng làm cho địch không thể tìm thấy chủ lực tập trung của ta, ngược lại, chủ lực của chúng sẽ bị phân tán ở khắp nơi trong núi rừng Việt Bắc. Từ chủ trương đúng đắn của Đảng, phương châm tác chiến “Đại đội độc lập – Tiểu đoàn tập trung” đã được thực hiện. Lực lượng chủ lực của ta nhanh chóng phân chia thành những đại đội độc lập đi vào hoạt động trong vùng địch tạm chiếm để biến hậu phương địch thành tiền phương của ta.
Trung đoàn vệ quốc quân các tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng, Bắc Kạn, Thái Nguyên, Phúc Yên, Vĩnh Yên, Tuyên Quang cùng các đơn vị trực thuộc Bộ Tổng chỉ huy và Bộ chỉ huy Chiến khu 1 nhanh chóng phân tán lực lượng thành 30 đại đội độc lập và 18 tiểu đoàn tập trung, phối hợp với dân quân, du kích địa phương đánh địch ở từng huyện, từng khu vực. Các đơn vị bộ đội chủ lực hành quân, di chuyển để đón đường, tìm địch mà đánh. Dân quân du kích đánh mìn, phục kích, bắn tỉa, cắm chông, rào làng. Nhân dân gấp rút di chuyển, làm “vườn không nhà trống” để tạo thế đánh giặc. Biến quân địch từ thế "chủ động tìm diệt" trở thành "bị động đối phó", buộc chúng phải đối mặt với sự tấn công trên khắp cả chiến trường.
Với việc vận dụng linh hoạt nguyên tắc tập trung lực lượng, chúng ta vừa tạo được ưu thế ở những địa điểm, thời cơ quyết định, vừa giữ được yếu tố bí mật, bất ngờ, từ đó cơ động, phục kích đánh vào chỗ yếu, chỗ sơ hở để tiêu diệt địch. Do tổ chức, biên chế lực lượng chủ lực hợp lý, khoa học, nên các “đại đội độc lập” và “tiểu đoàn tập trung” đã phát huy tối đa sở trường, thế mạnh của từng loại vũ khí trên từng mặt trận. Trên hướng Tây (Sông Lô), Bộ đội Pháo binh vừa tổ chức lực lượng bảo vệ, nghi binh lừa địch, vừa mưu trí, dũng cảm bố trí pháo ở sát bờ sông bắn chìm nhiều tàu địch, đánh thắng nhiều trận. Đặc biệt, trong trận Đoan Hùng ngày 24-10-1947, ta đã bắn chìm 2 tàu, bắn bị thương 2 tàu khác, diệt nhiều tên địch, buộc chúng phải ngừng hoạt động dài ngày trên tuyến Sông Lô. Trên hướng Đường số 4, ngày 29-10-1947, Bộ Tổng chỉ huy đã kịp thời chỉ đạo Tiểu đoàn 249 của Trung đoàn 11 Lạng Sơn tổ chức thành công trận phục kích tại Bản Sao – đèo Bông Lau, phá huỷ 27 xe quân sự, diệt 94 lính Âu Phi, 51 lính nguỵ, thu nhiều vũ khí, quân trang, quân dụng…
Như vậy, với việc tổ chức binh lực thích hợp, phát động phong trào toàn dân đánh giặc, cả nước phối hợp với Việt Bắc; dùng cách “đánh nhỏ ăn chắc”, phối hợp tác chiến của các “tiểu đoàn tập trung” với hoạt động của các “đại đội độc lập” và lực lượng vũ trang tại chỗ, quân và dân ta đã làm thất bại cuộc tiến công của quân Pháp, góp phần đẩy mạnh phong trào chiến tranh du kích trên toàn chiến trường Việt Bắc.
DUY QUANG (tổng hợp)
Quân khu 1
