QK2 – Ngày 28 tháng 3 năm 1935, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ nhất họp tại Ma Cao (Trung quốc), Đảng ta đã ra “Nghị quyết về đội tự vệ”. Đây là Nghị quyết đầu tiên của Đảng về tổ chức, chỉ đạo xây dựng, huấn luyện và hoạt động của lực lượng tự vệ. Ngày 28/3/1935 chính thức trở thành Ngày truyền thống vẻ vang của Dân quân tự vệ Việt Nam.

Trải qua các thời kỳ của cách mạng, dân quân tự vệ Việt Nam đã có những đóng góp đặc biệt xuất sắc, góp phần viết nên những trang sử hào hùng của dân tộc.  

Đối với LLVT Quân khu 2; lực lượng dân quân tự vệ trở thành lực lượng không thể tách rời trong thực hiện nhiệm vụ quân sự – quốc phòng, phát triển kinh tế xã hội trên các địa bàn. Những năm gần đây, Lực lượng dân quân tự vệ tại các địa phương luôn được Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu và cấp ủy, chính quyền các địa phương chăm lo củng cố, xây dựng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Một trong những nội dung, biện pháp quan trọng những năm gần đây, đặc biệt năm 2021 là xây dựng mô hình điểm dân quân tự vệ.

Rút kinh nghiệm huấn luyện dân quân ở thành phố Lào Cai.

Trên cơ sở Quyết định của Bộ Quốc phòng; Bộ Tham mưu Quân khu đã tham mưu cho Bộ Tư lệnh Quân khu xây dựng và triển khai Kế hoạch xây dựng mô hình điểm về DQTV; chỉ đạo Bộ CHQS các tỉnh tham mưu xây dựng Đề án tổ chức xây dựng lực lượng, huấn luyện, hoạt động và bảo đảm chế độ chính sách cho DQTV giai đoạn 2021-2025, báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh, trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định trong đó có nội dung xây dựng mô hình điểm Bộ CHQS các tỉnh phối hợp với các cơ quan liên quan xây dựng Kế hoạch khảo sát các cơ quan tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội, các doanh nghiệp trên địa bàn để thành lập đơn vị tự vệ theo quy định của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng.

Sau hơn một năm triển khai thực hiện, đến nay toàn Quân khu tổ chức được gần 120 trung đội dân quân cơ động cấp huyện; gần 1.500 trung đội dân quân cơ động cấp xã; quân số, vũ khí trang bị biên chế theo quy định. Các trung đội cơ động biên chế chủ yếu chiến sĩ dân quân nam, độ tuổi từ 20-30 tuổi, được lựa chọn từ các đơn vị hành chính cấp xã, cấp thôn, bố trí tiện huy động thực hiện nhiệm vụ; tỷ lệ đảng viên trong trung đội đạt từ 3 đến 5%; tổ chức huấn luyện; phối hợp tốt với các lực lượng tham gia giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; làm nòng cốt cho địa phương khắc phục hậu quả thiên tai, phòng chống dịch bệnh Covid-19 ngay từ cơ sở.

Việc bảo đảm phụ cấp chức vụ chỉ huy thực hiện theo Nghị định 72/2020/NĐ-CP của Chính phủ. Định mức trợ cấp ngày công lao động các tỉnh bảo đảm đạt từ 119.200 đ đến 149.000 đ/người/ngày. Bảo đảm tiền ăn khi huy động là 65.000 đ/người/ngày

Quân khu chỉ đạo chọn 01 Trung đội DQ cơ động cấp xã và 01 Trung đội DQ cơ động cấp huyện làm điểm rút kinh nghiệm, sau đó tiếp tục chỉ đạo, xây dựng. Đến nay đã xây dựng được 100% Trung đội Dân quân cơ động cấp huyện và 30% số Trung đội Dân quân cơ động cấp xã. Việc tổ chức và hoạt động của lực lượng  này tạo được sự đồng thuận, ủng hộ của nhân dân. Cán bộ, chiến sĩ dân quân tự vệ cơ động thực sự phát huy vai trò là lực lượng nòng cốt trong hoạt động phối hợp với các lực lượng làm nhiệm vụ giữ gìn ANCT, TTATXH, đặc biệt là trong phòng, chống dịch Covid-19, phòng, chống, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố, thiên tai ở địa phương, cơ sở.

Bên cạnh đó, Quân khu đã chú trọng phối hợp xây dựng chốt đơn vị dân quân thường trực biên giới đất liền trước hết ở Lào Cai, sau đó chỉ đạo phát triển ở các tỉnh Điện Biên, Sơn La, Hà Giang.

Triển khai xây dựng các đơn vị dân quân tự vệ pháo binh, phòng không cấp trung đội, đại đội. Đặc biệt, các địa phương được giao nhiệm vụ xây dựng mô hình điểm về DQTV pháo binh đã lập kế hoạch và xây dựng mô hình điểm; tổ chức, biên chế đúng theo quy định của Pháp luật về DQTV; huấn luyện; luyện tập hiệp đồng kíp chiến đấu, nâng cao kỹ, chiến thuật chuyên ngành; tham gia hội thi, hội thao do cấp trên tổ chức đạt kết quả cao.  Các đơn vị DQTV phòng không huấn luyện, luyện tập hiệp đồng kíp chiến đấu, nâng cao kỹ, chiến thuật chuyên ngành; khi được điều động trực SSCĐ hoặc được phân công đảm nhiệm trên các hướng, theo dõi nắm chắc tình hình trên không, kịp thời phát hiện, báo cáo xử lý hiệu quả các tình huống trên không.

Trong xây dựng mô hình điểm đơn vị tự vệ trong doanh nghiệp có tổ chức đảng và trong loại hình doanh nghiệp FDI. Toàn Quân khu hiện có 6.443 doanh nghiệp; tỷ lệ đã tổ chức tự vệ còn thấp do không đủ điều kiện thành lập tự vệ.  Bộ Tư lệnh quân khu chỉ đạo Bộ CHQS các tỉnh phối hợp với sở, ban, ngành tham mưu, đề xuất với cấp ủy, chính quyền địa phương ban hành các văn bản, kế hoạch và tổ chức xây dựng đơn vị tự vệ trong doanh nghiệp có tổ chức đảng, doanh nghiệp FDI trên địa bàn; thống nhất với chủ doanh nghiệp tiến hành khảo sát, thực hiện kế hoạch thành lập các đơn vị tự vệ điểm. Đến nay đã xây dựng điểm 03 đơn vị tự vệ thuộc doanh nghiệp có tổ chức Đảng gồm: Công ty Cổ phần Đường sắt Vĩnh Phú, Công ty Cổ phần Hóa chất Việt Trì/tỉnh Phú Thọ; Công ty TMHH một thành viên Thủy lợi Lập Thạch, Vĩnh Phúc, quy mô cấp trung đội tổ chức, biên chế, huấn luyện, hội thi, hội thao lực lượng tự vệ theo quy định của pháp luật về DQTV.

Hiện nay, các đơn vị tự vệ điểm, thường xuyên duy trì hoạt động phối hợp với lực lượng công an và các lực lượng khác trên địa bàn tổ chức tuần tra, kiểm soát, bảo vệ an toàn trong khu vực hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, góp phần giữ vững ANCT, TTATXH trên địa bàn.

 Qua triển khai xây dựng điểm DQTV từ cuối 2020 đến nay, Quân khu rút ra các bài học kinh nghiệm chủ yếu là: Cần nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục, pháp luật với nhiều hình thức, biện pháp thích hợp. Thường xuyên quán triệt sâu sắc quan điểm, triển khai thực hiện có hiệu quả Luật DQTV và hệ thống văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.  Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, sự quản lý điều hành của chính quyền và nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành chức năng trong thực hiện công tác quân sự, quốc phòng địa phương.

Đại tá NGUYỄN VĂN THẮNG

Trưởng Phòng Dân quân – Tự vệ