Hoan hô chiến sĩ Điện Biên” – Tượng đài văn học bất tử
QK2 – Tố Hữu là nhà thơ lớn của nền văn học cách mạng Việt Nam. “Hoan hô chiến sĩ Điện Biên”, bài thơ ra đời ngay sau ngày giải phóng Điện Biên, được Báo Nhân dân đăng trang trọng trên trang nhất ngày 11/5/1954, tức chỉ 4 ngày sau chiến thắng Điện Biên. Bài thơ “Hoan hô chiến sĩ Điện Biên”, dài gần 100 câu, viết theo thể tự do nhưng có vần, giọng thơ hào sảng với tiết tấu nhanh, mạnh, dứt khoát và liên tục có cao trào. Từ ngữ thơ nhưng rất giản dị, dân giã, cả bài thơ là tiếng reo vui, hân hoan chiến thắng của đồng bào cả nước.
Tượng đài Chiến sĩ Điện Biên Phủ.
Ngay từ khổ đầu tiên, tác giả hòa cùng cả nước đón nhận tin vui, tin chiến thắng lan truyền nhanh chóng, cả làng, cả nước đều thao thức để hưởng trọn niềm vui chiến thắng. “Kháng chiến ba ngàn ngày/ Không đêm nào vui bằng đêm nay/ Đêm lịch sử Điện Biên sáng rực/ Trên đất nước như huân chương trên ngực…”.
Qua lời thơ của nhà thư Tố Hữu, chân dung toàn cảnh những người viết lên lịch sử Điện Biên sáng rỡ ràng, vượt qua gian khổ để giành chiến thắng. Cùng với đó, những tấm gương, những hành động anh hùng, sự hy sinh của các nhân vật cụ thể được đặc tả, khắc ghi trở thành những hình tượng văn học để đời. “Chiến sĩ anh hùng/ Đầu nung lửa sắt/ Năm mươi sáu ngày đêm khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt/ Máu trộn bùn non/ Gan không núng/ Chí không mòn!/ Những đồng chí thân chôn làm giá súng/ Đầu bịt lỗ châu mai/ Băng mình qua núi thép gai/ Ào ào vũ bão/ Những đồng chí chèn lưng cứu pháo/ Nát thân, nhắm mắt còn ôm…”.
Nhà thơ cũng tôn vinh tất cả mọi người, lãnh tụ Hồ Chí Minh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, các anh chị dân công hỏa tuyến, thanh niên xung phong… những người góp phần làm nên chiến thắng Điện Biên, tất cả trở thành “chiến sĩ Điện Biên”. Hình tượng nghệ thuật của Chiến sĩ Điện Biên được tác giả tôn vinh trở thành tượng đài bất tử trong nền văn học Việt Nam. Chiến thắng Điện Biên cũng là món quà quý giá của cả nước chúc mừng sinh nhật Bác Hồ năm ấy.
Báo Quân khu 2 trân trọng giới thiệu bài thơ “Hoan hô chiến sĩ Điện Biên” của Tố Hữu sáng tác ngay sau Chiến thắng Điện Biên Phủ 70 năm về trước.
Đ.H
Hoan hô Chiến sĩ Điện Biên
Tin về nửa đêm
Hỏa tốc hỏa tốc
Ngựa bay lên dốc
Đuốc chạy sáng rừng
Chuông reo tin mừng
Loa kêu từng cửa
Làng bản đỏ đèn, đỏ lửa…
Hoan hô chiến sĩ Điện Biên
Hoan hô đồng chí Võ Nguyên Giáp!
Sét đánh ngày đêm xuống đầu giặc Pháp!
Vinh quang Tổ quốc chúng ta
Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa
Vinh quang Hồ Chí Minh, Cha của
chúng ta ngàn năm sống mãi
Quyết chiến quyết thắng, cờ đỏ sao vàng vĩ đại
Kháng chiến ba nghìn ngày
Không đêm nào vui bằng đêm nay
Đêm lịch sử Điện Biên sáng rực
Trên đất nước, như
Huân chương trên ngực
Dân tộc ta dân tộc anh hùng!
Điện Biên vời vợi nghìn trùng
Mà lòng bốn biển nhịp cùng lòng ta
Đêm nay bè bạn gần xa
Tin về chắc cũng chan hòa vui chung.
Hoan hô chiến sĩ Điện Biên
Chiến sĩ anh hùng
Đầu nung lửa sắt
Năm mươi sáu ngày đêm khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt
Máu trộn bùn non
Gan không núng
Chí không mòn!
Những đồng chí thân chôn làm giá súng
Đầu bịt lỗ châu mai
Băng mình qua núi thép gai
Ào ào vũ bão,
Những đồng chí chèn lưng cứu pháo
Nát thân, nhắm mắt, còn ôm…
Những bàn tay xẻ núi lăn bom
Nhất định mở đường cho xe ta lên chiến trường tiếp viện
Và những chị, những anh ngày đêm ra tiền tuyến
Mấy tầng mây gió lớn mưa to
Dốc Pha Đin, chị gánh anh thồ
Đèo Lũng Lô, anh hò chị hát
Dù bom đạn xương tan, thịt nát
Không sờn lòng, không tiếc tuổi xanh…
Hỡi các chị, các anh
Trên chiến trường ngã xuống
Máu của anh chị, của chúng ta không uổng
Sẽ xanh tươi đồng ruộng Việt Nam
Mường Thanh, Hồng Cúm, Him Lam
Hoa mơ lại trắng, vườn cam lại vàng…
Lũ chúng nó phải hàng, phải chết
Quyết trận này quét sạch Điện Biên!
Quân giặc điên
Chúng bay chui xuống đất
Chúng bay chạy đằng trời?
Trời không của chúng bay
Đạn ta rào lưới sắt!
Đất không của chúng bay
Đai thép ta thắt chặt!
Của ta trời đất đêm ngày
Núi kia, đồi nọ, sông này của ta
Chúng bay chỉ một đường ra
Một là tử địa, hai là tù binh
Hạ súng xuống rùng mình run rẩy
Nghe pháo ta lừng lẫy thét gầm!
Nghe trưa nay tháng năm, mùng bảy
Trên đầu bay thác lửa hờn căm
Trông: Bốn mặt lũy hầm sụp đổ
Tướng quân bay lố nhố cờ hàng
Trông: Chúng ta cờ đỏ sao vàng
Rực trời đất Điện Biên toàn thắng!
Hoan hô chiến sĩ Điện Biên!
Tiếng reo núi vọng sông rền
Đêm nay chắc cũng về bên Bác Hồ
Bác đang cúi xuống bản đồ
Chắc là nghe tiếng quân hò quân reo…
Từ khi vượt núi qua đèo
Ta đi, Bác vẫn nhìn theo từng ngày
Tin về mừng thọ đêm nay
Chắc vui lòng Bác giờ này đợi trông!
Đồng chí Phạm Văn Đồng
Ở bên đó, chắc đêm nay không ngủ
Tin đây Anh, Điện Biên Phủ hoàn thành
Ngày mai, vào cuộc đấu tranh
Nhìn xuống mặt bọn Bi-đôn, Smít
Anh sẽ nói: "Thực dân, phát xít Đã tàn rồi!
Tổ quốc chúng tôi
Muốn độc lập hòa bình trở lại
Không muốn lửa bom đổ xuống đầu con cái
Nước chúng tôi và nước các anh
Nếu còn say máu chiến tranh
Ở Việt Nam, các anh nên nhớ
Tre đã thành chông, sông là sông lửa
Và trận thắng Điện Biên
Cũng mới là bài học đầu tiên!"
5-1954
TỐ HỮU
Quân khu 1
