Lễ hội cướp bông, ném chài
Ngày đăng: 20/03/2023
QK2 – Đền Vân Luông ở khu 7, phường Vân Phú, Việt Trì được xây dựng vào năm 1821, có kiến trúc kiểu chữ đinh và hiện nay còn lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị. Đền thờ 3 vị Vua Hùng: Cao Sơn Đại Vương, Ất Sơn Đại Vương, Viễn Sơn Đại Vương và thờ 2 vị thành hoàng – bản thổ là: Phúc Long Thần, Hảo Long Thần. Hằng năm, tại Đền Vân Luông, nhân dân địa phương tổ chức lễ hội “Cướp bông, ném chài” vào mùng 3 tháng Giêng và lễ hội xuống đồng vào mùng 4 tháng 9 âm lịch. Trong đó, lễ hội “Cướp bông, ném chài” là lễ hội chính, mang tính văn hóa lịch sử lâu đời gắn liền với Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương của người Việt.
Di tích Đền Vân Luông.
Tục xưa truyền rằng vào đời Vua Hùng thứ 18, vào mùng 3 Tết Nguyên đán, con rể Vua Hùng là Tản Viên sang lễ tết vua cha và về thăm quê ngoại ở làng Vân Luông. Vua Hùng lệnh cho Tản Viên và quần thần mở cuộc đi săn khai xuân, săn đuổi thú dữ để bảo vệ mùa màng đảm bảo cuộc sống yên lành cho nhân dân. Đến làng Vân Luông, Vua Hùng cùng đoàn săn thấy một đàn lợn rừng xuất hiện, hùng hổ xông thẳng vào đoàn. Nhà vua giương cung định bắn nhưng Tản Viên đã ngăn lại và xin phép được trổ tài, nhanh tay xông vào bắt con lợn đầu đàn, số lợn còn lại sợ hãi chạy tan tác vào rừng. Vua thấy vậy rất hài lòng, khen ngợi Tản Viên và truyền lệnh mổ lợn ăn mừng. Khi vua quan dự tiệc xong, những chiếc cần uống rượu hay còn gọi là “đũa bông” được tung ra cho nhân dân đón tay, cướp lấy làm lộc đầu năm, sau đó dân làng ném đá xua đuổi thú dữ về rừng. Để tưởng nhớ ơn Vua, người dân đã lập đền thờ đúng nơi mổ lợn khao quân và dân làng, đó chính là Đền Vân Luông ngày nay. Cũng từ đó về sau, cứ mùng 3 tháng Giêng hằng năm, dân làng đều tiến hành các nghi thức cúng tế Vua Hùng tại đền và tái hiện cảnh vua tôi săn đuổi thú dữ, cùng nhau quây quần ăn tết, chúc Tết đầu xuân. Dân gian gọi đó là lễ hội “Cướp bông, ném chài”.
Thông qua lễ hội góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, lòng biết ơn đối với các Vua Hùng, các tướng lĩnh thời Hùng Vương và bậc tiền nhân đã có công dựng nước, giữ nước. Đồng thời phát huy tinh thần đoàn kết; thể hiện ước vọng làm chủ thiên nhiên, đẩy lùi cái xấu, chiến thắng ngoại xâm, bảo vệ non sông và xây dựng quê hương, đất nước ngày càng hưng thịnh, thái bình. Ngày 3/4/2022, phường Vân Phú, thành phố Việt Trì đã tổ chức lễ đón nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với Lễ hội truyền thống – Lễ hội Đền Vân Luông.
GIA NGỌC (st)
Quân khu 1
