QK2 – Tại Hội nghị Sơ kết thực hiện Đề án Tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ giai đoạn 2013-2015 của Quân khu, Thiếu tướng Trần Văn Minh, Cục trưởng Cục Chính sách (Tổng cục Chính trị) ghi nhận, đánh giá cao kết quả tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ của các đơn vị, địa phương trên địa bàn Quân khu và 6 tỉnh Bắc Lào. Đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm và thường xuyên, cần có sự quyết tâm vào cuộc, dốc sức thực hiện của tất cả các cấp, các ngành, bởi vì càng về sau, công tác tìm kiếm, quy tập mộ liệt sĩ càng gặp nhiều khó khăn, thách thức, chính vì thế, cần đẩy mạnh hơn nữa để tri ân đối với các anh hùng liệt sĩ, đáp ứng nguyện vọng của thân nhân liệt sĩ…

Bài 1: Đến bất cứ đâu nơi các anh còn nằm lại

“Trong các cuộc chiến tranh giải phóng và bảo vệ Tổ quốc, địa bàn Quân khu 2 là nơi trực tiếp diễn ra nhiều chiến dịch, nhiều trận đánh lớn nhỏ. Bên cạnh đó, thực hiện nhiệm vụ quốc tế, nhiều cán bộ, chiến sĩ làm nhiệm vụ quốc tế cao cả trên đất Bạn. Tại các chiến trường năm xưa, nhiều cán bộ, chiến sĩ đã chiến đấu, công tác và hy sinh nay còn nằm lại. Tìm kiếm, quy tập, đưa các anh trở về với quê hương, đất Mẹ là trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ hôm nay”.
Đại tá Trịnh Văn Quyết, Ủy viên Thường vụ Đảng ủy, Phó Chính ủy QK, Trưởng ban chỉ đạo 1237 Quân khu bộc bạch như thế khi Quân khu tổ chức Hội nghị sơ kết thực hiện Chỉ thị 24 của Bộ Chính trị, Quyết định 1237 của Thủ tướng Chính phủ về việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Nỗi niềm ấy lại càng đau đáu hơn trong cán bộ, chiến sĩ thực hiện nhiệm vụ này khi điều kiện công tác gặp khó khăn. Chiến tranh ngày càng lùi xa, thông tin về các liệt sĩ ngày càng mai một. Phát triển kinh tế, xã hội là điều tất yếu, tuy nhiên nhiều trận địa, nhiều chiến trường năm xưa nay đã đổi thay về địa hình; mặt khác nhiều địa bàn chưa hoàn thành công tác dò gỡ bom mìn, vật liệu nổ.

Cán bộ Đội Quy tập mộ liệt sĩ (Cục Chính trị QK) thực hiện nhiệm vụ cất bốc hài cốt liệt sĩ trên đất bạn Lào.

Đội Quy tập mộ liệt sĩ, Cục Chính trị có nhiệm vụ xác minh, tìm kiếm, cất bốc và hồi hương hài cốt liệt sỹ quân tình nguyện và chuyên gia quân sự Việt Nam hy sinh trên địa bàn 6 tỉnh Bắc Lào. Đại tá Nguyễn Văn Huy, Đội trưởng cho biết: Địa bàn hoạt động của đội rộng, địa hình hiểm trở, dân cư thưa thớt, trình độ dân trí thấp, nhiều phong tục tập quán lạc hậu, thời tiết khí hậu khắc nghiệt; bên cạnh đó còn nhiều bom mìn sót lại sau chiến tranh; thông tin về mộ liệt sĩ chủ yếu nằm rải rác ở vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, lại không có sơ đồ cụ thể, địa hình làng bản thay đổi. Đặc điểm ấy chi phối, tác động lớn đến tư tưởng, trách nhiệm và ý chí quyết tâm của bộ đội, là thử thách với chỉ huy và cán bộ, chiến sĩ. Trăn trở trước những khó khăn, trở ngại trên, đơn vị đã chủ động hướng dẫn, truyền thụ kinh nghiệm cho cán bộ, chiến sĩ từ phương pháp dò hỏi thông tin, tác nghiệp trên bản đồ, đến cách phát hiện vị trí mộ, cất bốc hài cốt; kỹ năng tuyên truyền vận động, giác ngộ nhân dân nơi đất bạn giúp cung cấp thông tin…
Thu thập, xử lý thông tin là khâu khó khăn nhất để tìm kiếm, quy tập mộ liệt sĩ có hiệu quả. Thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ ngày càng ít, xác minh, tìm kiếm ngày càng khó khăn phức tạp, hiệu quả thấp; do đó phải có nhiều chủ trương, giải pháp cụ thể để thu thập, kết nối thông tin, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, mọi tầng lớp nhân dân, trong đó đặc biệt phát huy tổ chức hội cựu chiến binh, hội hỗ trợ gia đình liệt sĩ và thân nhân của các gia đình liệt sĩ các tỉnh trong việc cung cấp thông tin về liệt sĩ. Kết hợp chặt chẽ với các đơn vị bạn, các địa phương để kết nối, thu thập các thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ. Phối hợp chặt chẽ với Ban công tác đặc biệt 6 tỉnh Bắc Lào thu thập thông tin, nắm chắc địa bàn, khảo sát, khoanh vùng khu vực cần tìm kiếm, bên cạnh đó, khai thác sử dụng có hiệu quả phần mềm giải mã ký hiệu, phiên hiệu đơn vị tham gia các cuộc kháng chiến.
Theo khảo sát và kế hoạch của Ban chỉ đạo 1237 Quân khu và các tỉnh, số lượng hài cốt liệt sĩ dự kiến cần tìm kiếm, quy tập từ nay đến năm 2020 khoảng 710 bộ (trong nước: 400; ngoài nước: 310); số lượng có thể tìm kiếm, quy tập được khoảng 430 (trong nước: 250; ở ngoài nước: 180). Các khu vực tập trung tìm kiếm, quy tập ở các tỉnh Hà Giang, Lào Cai, Điện Biên, Sơn La, Lai Châu, trọng tâm tỉnh Hà Giang và tại Bắc Lào là các tỉnh Luông Pha Băng, Luông Nậm Thà. Mục tiêu phấn đấu đến năm 2020 quy tập được từ 60 – 70% hài cốt liệt sĩ đã có thông tin. 100% thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ được xác minh, kết luận. Từ năm 2021 trở đi tiếp tục tìm kiếm, quy tập số hài cốt liệt sĩ còn lại trên địa bàn Quân khu.
Để đạt mục tiêu ấy cần tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện của cấp ủy đảng, chính quyền các cấp; phát huy vai trò trách nhiệm của Ban Chỉ đạo 1237, các ban, ngành, đoàn thể địa phương và các tổ chức chính trị xã hội thực hiện có hiệu quả công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ; tăng cường hợp tác quốc tế, nhất là với Ban công tác đặc biệt 6 tỉnh Bắc Lào để thu tập, xác minh, tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ…
ĐỨC ĐÀO – VŨ THƯ

Bài 2: Cái tâm của người đi tìm đồng đội