Xuân trong hầm pháo Điện Biên Phủ
QK2 – Bức tranh “Xuân trong hầm pháo Điện Biên Phủ” của họa sỹ Phạm Thanh Tâm được trưng bày tại Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ là một trong những hiện vật tiêu biểu để lại nhiều cảm xúc đối với khách tham quan khi đến Bảo tàng.
Bức tranh được trưng bày tại Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ.
Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, tờ báo Quyết thắng được in và phát hành ngay tại mặt trận. Là họa sỹ kiêm phóng viên chiến trường, họa sỹ Phạm Thanh Tâm (quê ở Vụ Bản, Nam Định) có điều kiện thực địa tại nhiều điểm nóng của mặt trận để lấy tư liệu và vẽ. Những tác phẩm chính của ông phải kể đến là các tác phẩm: Điện Biên Phủ năm 1954, Pháo cao xạ trên cánh đồng Mường Thanh, Chèn pháo, Đường lên Điện Biên, Cô gái Thái ở Điện Biên… Trong đó không thể không nhắc đến bức tranh “Xuân trong hầm pháo Điện Biên Phủ”.
Bức tranh được họa sỹ vẽ trong hầm pháo của Đại đội 806, Trung đoàn 675, Đại đoàn 351. Không gian của bức tranh là một căn hầm pháo 105mm, nòng pháo vươn qua lỗ châu mai hướng về lòng chảo Điện Biên Phủ. Hai càng pháo bám chắc hai bên vách hầm trong tư thế sẵn sàng nhả đạn. Nổi bật giữa hầm pháo là bốn cô gái mặc áo tứ thân đang thướt tha uyển chuyển trong điệu múa Lượn – một điệu múa chèo của đồng bằng Bắc Bộ. Đây là đội văn công của Đại đoàn 351 trong đêm diễn phục vụ đơn vị pháo cao xạ Đại độ 806, Trung đoàn 675 – đơn vị đã bắn những loạt đạn đầu tiên vào Trung tâm đề kháng Him Lam, mở màn cho chiến dịch Điện Biên Phủ. Trong hoàn cảnh ấy, họa sỹ muốn vẽ lại những chi tiết này làm kỷ niệm nhưng ông chưa thực hiện được vì ngay đêm đó ông phải trở về Đại đoàn nhận nhiệm vụ. Mấy ngày sau, khi trở lại hầm pháo ấy, khẩu pháo 105mm đã bị hư hỏng nặng, họa sỹ Phạm Thanh Tâm đã không còn gặp lại các chiến sỹ pháo thủ nữa, họ đã hy sinh, những vết máu khô vẫn còn đọng lại loang lổ, hầm pháo đầy những mảnh đạn. Một nỗi đau đớn xâm chiếm tâm can họa sỹ Phạm Thanh Tâm. Điều đó đã thôi thúc ông hoàn thành bức tranh “Xuân trong hầm pháo Điện Biên Phủ” và bức tranh đã theo ông suốt cả chiến dịch như một lời nhắc nhở về sự hy sinh của đồng đội.
Bức tranh “Xuân trong hầm pháo Điện Biên Phủ” được họa sỹ Phạm Thanh Tâm thay đổi chất liệu nhiều lần, ban đầu được vẽ trên giấy sau đó chuyển sang tranh lụa và hiện nay là tranh sơn dầu. Đối với ông, bức tranh là ký ức không thể nào phai mờ về những ngày tháng khói lửa của mặt trận Điện Biên Phủ nên được ông lưu giữ cẩn thận như một kỷ vật thiêng liêng của đời lính. Năm 2014, nhân dịp kỷ niệm 60 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, họa sỹ Phạm Thanh Tâm đã tặng bức tranh và một số kỷ vật khác cho Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ lưu giữ và phát huy giá trị.
BÙI THỦY (Tổng hợp)
Quân khu 1
