QK2 – Quân khu 2 có vị trí chiến lược trọng yếu về quốc phòng, an ninh “phên dậu” của Tổ Quốc. Địa bàn Quân khu gồm 9 tỉnh, trong đó có 5 tỉnh biên giới; 88 huyện (thị xã, thành phố); diện tích tự nhiên là 64.570,14 km² (gần bằng 1/5 diện tích cả nước), án ngữ toàn bộ phía Bắc và Tây Bắc Bộ; có đường biên giới là 1.454,445 km tiếp giáp với Lào và Trung Quốc, 63 đồn biên phòng, 18 cửa khẩu, 29 lối mở và 881 cột mốc giới, đây là cơ sở để thực hiện đường lối đối ngoại của Đảng, đồng thời là căn cứ để bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ “từ sớm, từ xa”.

Địa hình của Quân khu rất hiểm trở, độ chia cắt lớn, có nhiều núi cao, vực sâu; hệ thống đường sá, sông suối đa đạng, phức tạp và có vai trò rất quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh cho các tỉnh Tây Bắc, đồng bằng Sông Hồng và cả nước. Dân số hiện nay là trên 8,4 triệu người, gồm 34 dân tộc anh em cùng sinh sống, mang đậm nét truyền thống văn hóa dân tộc tốt đẹp; đây là cơ sở, yếu tố quan trọng để xây dựng tiềm lực chính trị trong thế trận quốc phòng, an ninh và thế trận phòng thủ liên hoàn vững chắc của Quân khu.

Tư lệnh Quân khu và lãnh đạo tỉnh Điện Biên kiểm tra đất quốc phòng trên địa bàn tỉnh Điện Biên.

Kế thừa và phát huy kế sách: Giữ nước “từ sớm, từ xa”, giữ nước “từ khi nước còn chưa nguy” của dân tộc ta, trên cơ sở các nghị quyết của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng về nhiệm vụ bảo vệ Tổ Quốc và các nghị quyết, chỉ thị của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu đã lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trong LLVT Quân khu quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc Nghị quyết số 28 (khóa X) về tiếp tục xây dựng các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành khu vực phòng thủ vững chắc; Nghị quyết số 28 (khóa XI) về Chiến lược Bảo vệ Tổ quốc; các Nghị quyết về Chiến lược quốc phòng, Chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia, Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng. Quân khu luôn nhận thức sâu sắc, đây là hệ thống quan điểm, tư duy đổi mới của Đảng ta về  “chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”; nhằm đối phó với âm mưu thủ đoạn mới của các thế lực thù địch đòi xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và chế độ XHCN ở nước ta. 

Để hoàn thành tốt nhiệm vụ, Đảng ủy, BTL Quân khu đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện hiệu quả Nghị định 164/NĐ-CP của Chính phủ về kết hợp kinh tế với quốc phòng, quốc phòng với kinh tế. Chỉ đạo nâng cao hiệu quả hoạt động của 5 Đoàn Kinh tế – Quốc phòng trên địa bàn 5 tỉnh biên giới, qua đó vừa giúp nhân dân trong vùng dự án phát triển kinh tế vừa xây dựng khu vực biên giới vững mạnh, thực sự là “phên dậu” bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới lãnh thổ Tổ quốc “từ sớm, từ xa” và bảo đảm phù hợp với phương án tác chiến trong thế trận phòng thủ Quân khu, đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ, như: Tăng trưởng kinh tế hằng năm của 9 tỉnh trên địa bàn đạt bình quân trên 6%; chi ngân sách địa phương cho quân sự, quốc phòng hàng nghìn tỷ đồng, trong đó đầu tư ngân sách hàng trăm tỷ đồng để xây dựng và củng cố công trình quốc phòng trong KVPT; tổ chức rà phá bom mìn, vật liệu nổ còn tồn sót sau chiến tranh trên 15.000 ha đất trên địa bàn, phục vụ phát triển KT-XH…; xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, gắn với thế trận an ninh nhân dân và “Thế trận lòng dân” vững chắc; luôn coi trọng lãnh đạo xây dựng Đảng bộ Quân khu vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ (kết quả: Quân khu đã kiện toàn 630 tổ chức cơ sở đảng; tổ chức học tập, quán triệt nghị quyết của cấp ủy đảng các cấp về QP-AN cho 2.151.427 đồng chí; cử 146.864 lượt cán bộ, chiến sĩ xuống 142.653 lượt thôn, bản nắm tình hình ANCT; giúp dân khắc phục hậu quả thiên tai trên địa bàn). Đây là cơ sở tiền đề để xây dựng tiềm lực chính trị gắn với xây dựng, phát triển kinh tế trong thế trận phòng thủ của Quân khu; đồng thời là động lực để LLVT Quân khu tiếp tục quán triệt thực hiện tốt quan điểm "phát triển kinh tế là trọng tâm, xây dựng Đảng là then chốt, quốc phòng – an ninh là trọng yếu" của Đảng đã đề ra.

Xác định xây dựng tiềm lực quân sự là nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên, Đảng ủy, BTL Quân khu tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng LLVT Quân khu vững mạnh toàn diện; kiện toàn tổ chức biên chế bộ đội thường trực theo hướng “tinh, gọn, mạnh”, dự bị động viên “hùng hậu”, dân quân tự vệ “vững mạnh, rộng khắp” đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới; thường xuyên đổi mới công tác huấn luyện, luyện tập, diễn tập nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu toàn diện, trình độ tác chiến độc lập, tác chiến tại chỗ, tác chiến hiệp đồng của các lực lượng trong phòng thủ Quân khu và khu vực phòng thủ các cấp. Kết quả kiểm tra các nội dung huấn luyện có trên 75% khá giỏi; kết quả diễn tập có 100% đơn vị giỏi và xuất sắc. Công tác đối ngoại được thực hiện đúng đường lối đối ngoại của Đảng, đối ngoại quân sự và ngoại giao nhân dân hai bên biên giới Việt Nam – Trung Quốc, Việt Nam – Lào, tạo ra mối quan hệ hòa bình, hợp tác, đoàn kết hữu nghị và phát triển.

Những năm tới, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó lường; các nước lớn điều chỉnh trọng tâm chiến lược, xung đột vũ trang, hoạt động ly khai, xâm phạm chủ quyền trên biển và trên biên giới diễn biến ngày càng phức tạp, đe dọa đến an ninh, ổn định của khu vực và các nước. Đối với nước ta và các tỉnh địa bàn Quân khu, công cuộc đổi mới tiếp tục thu được những kết quả quan trọng, tạo thế và lực mới cho phát triển, chúng ta có nhiều thuận lợi, song cũng gặp không ít khó khăn thách thức, đòi hỏi phải có sự đồng thuận và quyết tâm cao để phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng địa bàn Quân khu thành thế trận phòng thủ liên hoàn, vững chắc. Do vậy, Đảng ủy, BTL Quân khu cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện, đồng bộ các nội dung giải pháp, trong đó tập trung vào nội dung, giải pháp cơ bản sau:

Một là, xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố có tiềm lực, sức mạnh toàn diện, vững chắc, đáp ứng yêu cầu độc lập, tự lực, tại chỗ, liên kết chặt chẽ trong thế trận phòng thủ Quân khu. Theo đó, các tỉnh, thành phố trên địa bàn Quân khu cần tiếp tục đổi mới, nâng cao tính thiết thực, hiệu quả của công tác tuyên truyền, giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng và toàn dân, trọng tâm là đội ngũ cán bộ chủ trì cấp tỉnh, huyện, các sở, ngành trong hệ thống chính trị có đủ năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, xây dựng và duy trì hoạt động khu vực phòng thủ các cấp. Trong đó, tập trung bồi dưỡng kiến thức về quân sự, quốc phòng, an ninh; phổ biến những kinh nghiệm, cách làm sáng tạo, hiệu quả của địa phương, tạo sự thống nhất, đồng thuận cao về nhận thức và trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và nhân dân trên địa bàn.

Cùng với đó, luôn phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy; quản lý, chỉ huy điều hành thống nhất của chính quyền các cấp; năng lực tham mưu, phối hợp, hiệp đồng, hướng dẫn triển khai tổ chức thực hiện của cơ quan quân sự địa phương, bảo đảm khả năng phòng thủ độc lập, tự chủ, tại chỗ, bảo vệ an toàn, an ninh địa bàn và hỗ trợ, liên hoàn, liên kết trong thế trận phòng thủ Quân khu. Chủ động rà soát, bổ sung, củng cố, kiện toàn, nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ huy, điều hành của ban chỉ đạo phòng thủ Quân khu, khu vực phòng thủ tỉnh, huyện và hội đồng cung cấp khu vực phòng thủ. Thực hiện tốt phương châm 4 tại chỗ và quan điểm “làng giữ làng, xã giữ xã, huyện giữ huyện, tỉnh giữ tỉnh”.

Hai là, tăng cường xây dựng các công trình quân sự, quốc phòng, nâng cao tính toàn diện, vững chắc của thế trận phòng thủ Quân khu và thế trận quốc phòng toàn dân. Theo đó, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai quy hoạch thế trận phòng thủ tỉnh, thành phố phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội địa phương, thế bố trí dân cư, phương án tác chiến, nghệ thuật quân sự, cách đánh của LLVT Quân khu trong chiến tranh hiện đại. Ưu tiên xây dựng công trình phòng thủ trên tuyến biên giới, địa bàn trọng điểm; nâng cao khả năng cơ động, chi viện, bố trí sử dụng lực lượng, bố trí sử dụng vũ khí, trang bị phương tiện; bảo đảm tác chiến trên 3 mặt trận chính: Trên bộ, trên không và trên không gian mạng.

 Ba là, xây dựng, phát triển các Khu Kinh tế – Quốc phòng ở địa bàn khu vực biên giới, địa bàn trọng điểm. Theo đó, Đảng ủy, BTL Quân khu tập trung  lãnh đạo, chỉ đạo các Đoàn Kinh tế – Quốc phòng thực hiện tốt chức năng đội quân lao động sản xuất phù hợp với chức năng, nhiệm vụ. Thực hiện tốt chính sách dân tộc, tôn giáo, công tác tuyên truyền vận động quần chúng; xây dựng, kiên cố hóa hệ thống cơ sở hạ tầng, công trình lưỡng dụng gắn với bố trí dân cư, đất ở, nhà ở, giúp nhân dân định canh, định cư, ổn định cuộc sống xây dựng và bảo vệ biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, xây dựng thế trận phòng thủ Quân khu liên hoàn, vững chắc, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong mọi tình huống.

Thiếu tướng PHẠM HỒNG CHƯƠNG, Tư lệnh Quân khu