Thứ năm Ngày 28 Tháng 03 Năm 2024, 08:30:54

Tết “Xíp xí” của người Thái trắng

Ngày đăng: 30/08/2017

“Xíp xí” tiếng Thái nghĩa là 14. Tết “Xíp xí” của người Thái trắng ở vùng Tây Bắc được tổ chức trong 1 ngày duy nhất, thậm chí là một bữa duy nhất vào trưa ngày 14-7 âm lịch hằng năm. Đây là phong tục truyền thống, nét đẹp văn hóa đẹp của đồng bào Thái trắng. Theo quan niệm của người Thái trắng, Tết “Xíp xí” là ngày con cháu hướng về tổ tiên. Đồng thời, là dịp người lớn dành sự quan tâm, chăm sóc đặc biệt đến thế hệ trẻ. Vì vậy, ở nhiều nơi, đồng bào còn gọi “Xíp xí” là Tết trẻ con. Vào ngày này, trẻ em được ông bà, cha mẹ may cho những bộ quần áo rực rỡ sắc màu để mặc đi chơi Tết.

Điệu múa sạp truyền thống thu hút mọi người cùng tham gia.

Tết “Xíp xí” có 2 phần: Phần “mo” và phần hội. Phần “mo” – phần nghi thức truyền thống thờ cúng tổ tiên, nhớ công ơn người khai phá tạo mường, lập bản. Đồ vật cúng tế trong nghi lễ phần “mo” được tổ chức theo từng gia đình, có nơi theo dòng họ và tùy từng hoàn cảnh gia đình mà tổ chức to, nhỏ khác nhau. Lễ vật cúng gồm có nhiều thứ như: rượu, thịt, “khẩu cắm” – tức cơm nếp nhuộm màu… Song có 2 thứ không thể thiếu là thịt vịt và bánh ít – loại bánh được làm từ bột gạo nếp, gói lá chuối theo cặp và đồ xôi cho chín. Người ta giải thích rằng, con vịt gắn bó với đồng ruộng, sông suối, đời sống sản xuất của con người. “Xíp xí” cúng thịt vịt là muốn con vịt ăn hết sâu bọ hại lúa; con vịt mang điều không may mắn, điềm xấu trôi theo dòng sông nước. Còn bánh ít gói theo cặp tượng trưng cho đôi lứa hạnh phúc…

Sau khi cúng, các thành viên trong gia đình sẽ cùng quây quần bên mâm cỗ. Con cháu chúc người già sống lâu trăm tuổi; người lớn cầu mong lớp trẻ yên vui, khỏe mạnh. Với người Thái trắng, “Xíp xí” cũng là dịp đồng bào thể hiện lòng mến khách của mình. Khách thân quen được mời từ trước đó mấy ngày. Khách lạ cũng như khách quen đến nhà đều được đón tiếp nồng hậu, chu đáo, được thưởng thức những món ăn đặc trưng chỉ có trong ngày Tết “Xíp xí”. Dịp này, gia đình nào càng mời được nhiều bà con, khách khứa đến dự càng may mắn. Vui vẻ là vậy song bà con không quên nhắc nhau ăn uống phải chừng mực để Tết “Xíp xí” đảm bảo linh thiêng, an toàn và lành mạnh.

Tết “Xíp xí” không chỉ có ăn uống, vui chơi mà gắn với hoạt động ấy là “khắp chúc muôn”, nghĩa là hát chúc mừng; “khắp sòn côn” – hát dạy làm người và “khắp báo sao” – tức hát giao duyên lúc ăn uống và lúc thăm nhau. Trong buổi chiều của ngày Tết, chính quyền nhiều địa phương còn tổ chức hội vui chung, đó là các hoạt động vui chơi văn hóa, văn nghệ được tổ chức tập trung. Đông đảo người dân, đặc biệt là các chàng trai, cô gái đang ở tuổi cặp kê cùng tham gia vui chơi các trò chơi dân gian như ném còn, đẩy gậy và múa, hát các bài dân ca mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Đây cũng là cơ hội để các cặp trai, gái đến tuổi xây dựng gia đình giao lưu, tìm hiểu và thành đôi.

VŨ HƯƠNG (ST)

Trả lời

Thư điện tử của bạn sẽ không được hiển thị công khai.