Thứ sáu Ngày 29 Tháng 03 Năm 2024, 01:55:43

Nhận diện tác động biến đổi kinh tế – xã hội đến bản lĩnh chính trị của giảng viên KHXH&NV trong quân đội hiện nay

Ngày đăng: 28/12/2021

QK2 – Tác động của biến đổi kinh tế – xã hội đến bản lĩnh chính trị của giảng viên khoa học xã hội và nhân văn (KHXH&NV) trong quân đội hiện nay rất đa chiều, nhiều mặt. Nếu theo chiều hướng tích cực sẽ thúc đẩy sự phát triển bản lĩnh chính trị của họ; ngược lại, nếu theo chiều hướng tiêu cực sẽ kìm hãm sự phát triển bản lĩnh chính trị của giảng viên KHXH&NV trong quân đội hiện nay.

Với tư cách là một bộ phận của nhà nước, sự vận động, phát triển của quân đội không nằm ngoài sự tác động của những biến đổi kinh tế – xã hội. Theo đó, tác động của biến đổi kinh tế – xã hội đến bản lĩnh chính trị của giảng viên KHXH&NV trong quân đội là một hiện tượng có tính quy luật, mang tính khách quan, phổ biến, diễn ra ở mỗi người, trong mọi môi trường gắn với không gian và thời gian nhất định. Thực chất đó là sự tương tác giữa hai mặt: Yếu tố vật chất (tồn tại xã hội) với yếu tố tinh thần (bản lĩnh chính trị), giữa điều kiện khách quan và nhân tố chủ quan. Điều đó cũng có nghĩa là bản lĩnh chính trị của giảng viên trẻ khoa học xã hội và nhân văn trong quân đội hiện nay chịu sự tác động của những điều kiện kinh tế – xã hội nhất định gây nên những thay đổi trong nhận thức, thái độ và hành vi chính trị của họ trong quá trình hoạt động xã hội. Đúng như C.Mác đã khẳng định: “Không phải ý thức của con người quyết định tồn tại của họ; trái lại, tồn tại xã hội của họ quyết định ý thức của họ” (1).

Nước ta đang trong thời kỳ xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Nên tính chất của những biến đổi kinh tế – xã hội đang chi phối, tác động rất đa dạng, phức tạp đến mọi mặt đời sống xã hội và mọi thành viên trong xã hội. Nếu biến đổi kinh tế – xã hội diễn ra với quy mô càng lớn, nhịp độ càng nhanh, biên độ dao động càng phức tạp bao nhiêu thì tác động của nó càng lớn bấy nhiêu. Nếu những biến đổi kinh tế – xã hội diễn ra theo đúng định hướng xã hội chủ nghĩa nó sẽ có tác động tích cực trong việc bổ sung hệ thống giá trị củng cố các chuẩn giá trị, sắp xếp hợp lý các thang giá trị và giữ vững định hướng giá trị xã hội theo chuẩn mực chính trị của giai cấp công nhân, theo đó trực tiếp góp phần nâng cao bản lĩnh chính trị của giảng viên trẻ khoa học xã hội và nhân văn trong quân đội hiện nay. Nghĩa là nó khơi dậy, kích thích, phát huy những tác động tích cực hướng vào nâng cao nhận thức, tình cảm và ý chí quyết tâm chính trị của mỗi giảng viên KHXH&NV trong thực hiện nhiệm vụ của mình. Thực tiễn cho thấy, những biến đổi kinh tế – xã hội và theo đó là những biến đổi cơ cấu xã hội – giai cấp ở nước ta hiện nay đã tác động mạnh mẽ và toàn diện đến sự phát triển của mỗi con người, trước hết là đến bản lĩnh chính trị của họ.  

Đối với đội ngũ giảng viên KHXH&NV trong quân đội hiện nay, họ là những giảng viên được đào tạo cơ bản, được trang bị hệ thống tri thức chuyên sâu, toàn diện theo chương trình giáo dục đại học của cả nước, cơ bản họ có trình độ học vấn là cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ, song trải nghiệm trong chiến tranh, ít được tôi luyện trong tình huống khó khăn, gian khổ, hi sinh; các thuộc tính nhân cách của họ với tính cách là người giảng viên khoa học xã hội và nhân văn đang dần dần hình thành nên chưa ổn định, vững chắc… Bởi vậy, những biến đổi kinh tế – xã hội sẽ tác động  rất mạnh, quy định, chi phối đến bản lĩnh chính trị của họ theo cả chiều hướng tích cực và tiêu cực, làm thay đổi nhận thức, thái độ, hành vi chính trị của họ, ảnh hưởng đến giác ngộ chính trị, sự kiên định vững vàng, lòng trung thành với Đảng, niềm tin cộng sản, động cơ phấn đấu, rèn luyện và ý chí quyết tâm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ được giao.  

Những thành quả của công cuộc đổi mới đã tạo ra sự phát triển mạnh mẽ vượt bậc, đưa lại những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, đưa vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao, “đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”(2) theo đó đã góp phần cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của bản thân và gia đình sĩ quan nói chung, giảng viên KHXH&NV nói riêng, làm cho họ yên tâm công tác, phục vụ lâu dài trong quân đội, phấn đấu hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Hơn nữa cũng từ tình hình chính trị ổn định, con đường đi lên xã hội chủ nghĩa được củng cố, đã làm tăng thêm sức mạnh chính trị tinh thần, thôi thúc đội ngũ giảng viên KHXH&NV trong quân đội hiện nay có thái độ, ý chí quyết tâm, niềm tin vào thắng lợi của đường lối đổi mới; tăng thêm sức đề kháng cho họ trước sự thâm nhập của tư tưởng phi vô sản, sự tấn công phá hoại của kẻ thù trên mặt trận chính trị tư tưởng. Đồng thời, làm gia tăng lòng tin, sự gắn bó với Đảng, với chế độ, nhiệt tình và trách nhiệm trong thực hiện chức trách nhiệm vụ, nâng cao kết quả công tác giảng dạy, nghiên cứu khoa học, đấu tranh tư tưởng lý luận.

Như vậy, nếu những tác động của biến đổi kinh tế – xã hội đến bản lĩnh chính trị của giảng viên trẻ khoa học xã hội và nhân văn trong quân đội hiện nay theo chiều hướng tích cực  sẽ khơi dậy ở họ tính độc lập tự chủ, năng động sáng tạo. Qua đó giúp họ có quan niệm đầy đủ hơn về tự do, bình đẳng, thôi thúc họ phát huy hết khả năng, năng lực của mình trong công tác, trong thực hiện các nhiệm vụ được giao. Trên cơ sở nâng cao nhận thức về chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, lịch sử truyền thống đấu tranh anh dũng của dân tộc, nhiệm vụ của cách mạng, nhiệm vụ quân đội, nhiệm vụ của các học viện, nhà trường quân đội ngày càng toàn diện và sâu sắc. Từ nhận thức chính trị đúng đắn, sâu sắc đội ngũ giảng viên KHXH&NV trong quân đội hiện nay càng củng cố  thêm tình cảm tốt đẹp đối với Đảng, Bác Hồ, quê hương đất nước và chế độ xã hội chủ nghĩa, có niềm tin tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, vào thắng lợi của chủ nghĩa xã hội mà trước tiên là thắng lợi của công cuộc đổi mới. Không ngừng củng cố và phát triển lòng tự hào dân tộc và tinh thần trách nhiệm trong việc giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của quân đội, học viện, nhà trường nơi mình công tác.

Sự tác động của biến đổi kinh tế – xã hội theo chiều hướng tích cực còn làm cho tình cảm, niềm tin chính trị của đội ngũ giảng viên KHXH&NV trong quân đội từ cảm tính, tự phát chuyển sang lý tính, tự giác ngày càng cao. Chính quá trình này làm cho họ ngày càng giác ngộ sâu sắc về mục tiêu, lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, về con đường cách mạng mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn, làm cho tình cảm cách mạng, niềm tin cộng sản của họ ngày càng vững chắc hơn.

Tuy nhiên, do những biến đổi kinh tế – xã hội việc hình thành một cơ cấu xã hội – giai cấp đa dạng, phức tạp đan xen với nhau; sự phân hoá giai tầng và khoảng cách giàu nghèo trong xã hội ngày càng lớn đã làm nảy sinh nhiều khuynh hướng tư tưởng, quan điểm chính trị, nhiều định hướng giá trị về đạo đức, lối sống, văn hoá trái ngược nhau. “Việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa thường xuyên, một số suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; không tuân thủ nguyên tắc của Đảng; quan liêu, tham nhũng, lãng phí, cá nhân chủ nghĩa, cơ hội, thực dụng, bè phái, gây mất đoàn kết nội bộ…” (3), những biểu hiện đó đang gây bất bình trong dư luận, làm tổn hại đến thanh danh, uy tín của Đảng, làm giảm sút sức chiến đấu của Đảng và giảm lòng tin của nhân dân. Cùng với đó, các thế lực thù địch, phản động và cơ hội chính trị đã và đang đẩy mạnh “diễn biến hoà bình” kết hợp với bạo loạn lật đổ, sử dụng nhiều thủ đoạn và biện pháp vừa trắng trợn, vừa tinh vi, thâm hiểm trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, tư tưởng, văn hoá, xã hội nhằm chống phá cách mạng Việt Nam. Hơn nữa, với chính sách “mở cửa” đa dạng hoá và đa phương hoá trong quan hệ quốc tế, mở rộng hợp tác, liên doanh, tham gia hội nhập quốc tế với luật đầu tư thông thoáng, hấp dẫn… chúng ta đã thu hút được nhiều vốn, vật tư, kỹ thuật…, khai thác được nhiều tiềm năng, tranh thủ được nhiều thời cơ thuận lợi để phát triển kinh tế đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.  

Những tác động tiêu cực từ mặt trái của những biến đổi kinh tế – xã hội đến bản lĩnh chính trị đội ngũ giảng viên KHXH&NV trong quân đội, đặt ra vấn đề, nếu không thường xuyên cảnh giác và có những biện pháp hữu hiệu kiên quyết để ngăn chặn có hiệu quả, hạn chế cao nhất những tác động tiêu cực của những biến đổi kinh tế – xã hội thì việc xây dựng bản lĩnh chính trị của đội ngũ giảng viên KHXH&NV trong quân đội sẽ rất khó khăn. Để giải quyết vấn đề trên, các học viện, nhà trường quân đội cần làm tốt một số giải pháp sau: Củng cố, tăng cường trận địa chính trị tư tưởng, làm cho chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh luôn luôn là kim chỉ nam cho mọi hoạt động chính trị ở các học viện, nhà trường quân đội; giáo dục cho đội ngũ giảng viên KHXH&NV trong quân đội nhận thức đúng đắn, có cơ sở khoa học các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, kiên quyết đấu tranh loại trừ những biểu hiện tiêu cực, lạc hậu về tư tưởng chính trị, đạo đức, những ảnh hưởng của lối sống phi vô sản, những quan điểm thực dụng. Từng bước giúp đội ngũ giảng viên KHXH&NV trong quân đội có khả năng “tự miễn dịch” đối với những tư tưởng sai trái, phản động. Cần kết hợp chặt chẽ giữa chăm lo tốt đời sống vật chất, tinh thần và chính sách hậu phương quân đội với tăng cường rèn luyện đội ngũ giảng viên KHXH&NV trong hoạt động thực tiễn chính trị, nhất là trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao. Đa dạng hoá các hình thức hoạt động thực tiễn chính trị, sát với yêu cầu nhiệm vụ chính trị của mỗi học viện, nhà trường quân đội. Tập trung xây dựng các quan hệ chính trị, đạo đức tiến bộ, duy trì kỷ luật nghiêm minh, khen thưởng, kỷ luật chính xác, kịp thời, tạo dư luận xã hội mạnh mẽ, lên án nghiêm khắc những biểu hiện tiêu cực trái với chuẩn mực của người quân nhân cách mạng, người giảng viên KHXH&NV; sống giản dị, lấy việc phụng sự Tổ quốc, phụng sự Nhân dân làm lẽ sống cao nhất của đội ngũ giảng viên KHXH&NV trong quân đội.

PHẠM HOÀNG ANH

 

TÀI LIỆU THAM KHẢO

(1) C.Mác và Ăngghen, Toàn tập, tập 13, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1993, tr. 15.

(2) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb CTQG-ST, H, 2021, tập 1, tr.104.

(3) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb CTQG-ST, H, 2021, tập 2, tr.178-179.

Trả lời

Thư điện tử của bạn sẽ không được hiển thị công khai.