Trước yêu cầu của tình hình nhiệm vụ cách mạng, ngày 25/3/1946 Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh số 34/SL quy định tổ chức của Bộ Quốc phòng trong đó có Quân y Cục; căn cứ sắc lệnh số 34, ngày 16/4/1946 Bộ Quốc phòng ban hành Nghị định số 12 quy định nhiệm vụ, tổ chức Quân y Cục. Theo đó, ngày 16/4/1946 được coi là Ngày thành lập Ngành Quân y Quân đội. Ngày 11/5/2015 Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đã ký Quyết định số 1613/QĐ-BQP công nhận 16/4 hằng năm là Ngày truyền thống của Ngành Quân y Quân đội nhân dân Việt Nam.

Phẫu thuật mũi họng bằng kỹ thuật nội soi mới tại Bệnh viện Quân y 109.

Cùng với sự ra đời của Quân y Cục, Quân y Vụ Chiến khu 1 (tiền thân của Quân khu 2 ngày nay) được thành lập. Tiếp đó, hệ thống quân y tiểu đoàn, các quân y xá trung đoàn và bệnh xá cấp khu (sau này thành phân viện quân y) tiếp tục hình thành.

Trải qua các giai đoạn lịch sử, Ngành Quân y Quân khu đã không ngừng lớn mạnh và trưởng thành về mọi mặt; làm tốt công tác cứu chữa thương, bệnh binh phòng chống dịch bệnh, chăm sóc sức khỏe cho bộ đội trong những năm tháng chiến tranh cũng như trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc..
Trong thời kỳ đổi mới, Ngành Quân y Quân khu được quan tâm kiện toàn đội ngũ, ổn định biên chế tổ chức, đầu tư trang, thiết bị phù hợp đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới. Đến nay lực lượng quân y Quân khu đã có đội ngũ chuyên môn đủ khả năng chăm sóc sức khoẻ bộ đội và nhân dân trên địa bàn với trên 1.000 cán bộ, nhân viên, trong đó có gần 80 người có trình độ sau đại học, bác sỹ chuyên khoa 1, chuyên khoa 2, trên 100 bác sỹ đa khoa, dược sỹ đại học, dược sỹ chuyên khoa…
Các tổ cấp cứu, tổ phòng chống dịch, các đội phẫu thuật cơ động luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ phòng chống dịch bệnh và cứu chữa cho hàng nghìn người bị thương, bị nạn trong các vụ thiên tai thảm hoạ trên địa bàn Quân khu và các địa phương lân cận. Công tác vệ sinh phòng dịch được quan tâm đúng mức nên đã hạn chế và đẩy lùi được nhiều bệnh truyền nhiễm trên địa bàn. Nhiều năm qua toàn Quân khu không để xảy ra dịch bệnh lớn, dịch bệnh nguy hiểm, bảo đảm tỷ lệ quân số khoẻ đạt 98,9% trở lên.
Các cơ sở điều trị được quan tâm đầu tư củng cố toàn diện, nhiều trang bị y tế hiện đại đã được trang bị cho các bệnh xá, bệnh viện qua đó góp phần nâng cao chất lượng chẩn đoán và điều trị. Các tuyến quân y của Quân khu luôn chú trọng đẩy mạnh công tác giáo dục nâng cao y đức cho đội ngũ cán bộ, nhân viên; duy trì thực hiện nghiêm các chế độ chuyên môn; hoàn thành tốt nhiệm vụ khám, chữa bệnh cho các đối tượng. Các chỉ tiêu về khám, chữa bệnh hàng năm đều đạt và vượt kế hoạch. Tỉ lệ sử dụng giường tuyến bệnh viện thường xuyên đạt trên 100%, tuyến bệnh xá đạt trên 55%; tỉ lệ khỏi ra viện trung bình hàng tháng tuyến bệnh viện đạt trên 70% (vượt chỉ tiêu Bộ giao 2%), rút ngắn ngày điều trị khỏi trung bình tuyến bệnh viện từ 3 đế 4 ngày, tuyến bệnh xá từ 2 đến 3 ngày; các kỹ thuật cận lâm sàng, giải phẫu, pháp y đều tăng so đáng kể so với những năm trước.

Thực hiện kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính tại Bệnh viện Quân y 109.

Đặc biệt trong 5 năm gần đây, kết hợp đầu tư trang bị hiện đại với nâng cao tinh thần phục vụ và đẩy mạnh ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật tiên tiến, các Bệnh viện thuộc Quân khu đã nâng cao được chất lượng chẩn đoán, xử lý cấp cứu và điều trị, nhiều ca bệnh nặng, hiểm nghèo được xử lý kịp thời, tích cực mà không phải chuyển tuyến sau.
Bệnh viện Quân y 109 đã thực hiện được đầy đủ phân cấp kỹ thuật được giao. Bên cạnh việc duy trì nhiều kỹ thuật truyền thống như: Phẫu thuật lấy sỏi san hô đài bể thận có khống chế động mạch thận; phẫu thuật cắt đoạn dạ dày, vét hạch trong điều trị ung thư dạ dày; kết xương bằng đinh nội tuỷ có chốt; kết xương vùng liên mấu chuyển bằng nẹp DHS; phẫu thuật tạo hình phủ vạt hiển cuống ngoại vi; cắt amidan dưới gây mê nội khí quản; phẫu thuật kết xương hàm, gò má; sinh thiết gan, u ổ bụng, lồng ngực dưới hướng dẫn của siêu âm; xét nghiệm HbA1C, NH3, CRP…Bệnh viện đã thực hiện nhiều kỹ thuật mới chuyển giao từ các bệnh viện tuyến Trung ương như: Phẫu thuật nội soi túi mật, ruột thừa, tuyến tiền liệt; phẫu thuật nội soi khớp gối; phẫu thuật Phaco; phẫu thuật thay khớp háng; phẫu thuật sọ não cấp cứu giải phóng chèn ép não; phẫu thuật nội soi cắt tử cung hoàn toàn; phẫu thuật nội soi mũi xoang; kỹ thuật tán sỏi ngược dòng; nội soi chẩn đoán và điều trị bệnh lý dạ dày, tá tràng, đại tràng; lọc máu nhân tạo, kỹ thuật nội soi khí phế quản; kỹ thuật nội soi dạ dày gây mê… Đặc biệt năm 2015, Bệnh viện Quân y 109 là một trong các bệnh viện đầu tiên tuyến Quân khu triển khai thực hiện thành công kỹ thuật đặt máy tạo nhịp tạm thời cho bệnh nhân rối loạn nhịp tim nặng.
Lực lượng quân y Quân khu đã kết hợp chặt chẽ với y tế địa phương tích cực thực hiện các chương trình y tế Quốc gia. Chỉ tình từ năm 2010 đến nay, Ngành Quân y Quân khu đã phối hợp tuyên truyền phòng chống dịch bệnh tại các địa phương được gần 83.000 lượt người; tham gia lấy máu xét nghiệm ký sinh trùng sốt rét 13.000 lượt; cấp thuốc uống phòng sốt rét trên 2.100 lượt người; điều trị cho hàng nghìn trường hợp… đặc biệt là phối hợp phòng chống, ngăn chặn có hiệu quả sự lây lan của dịch nguy hiểm CúmA H5N1, H7N1, tiêu chảy cấp… cho bộ đội và nhân dân, góp phần không để xảy ra dịch trên địa bàn.
5 năm qua, tuyến quân y đơn vị đã khám bệnh cho gần 50.000 lượt người; cấp cứu trên 4.700 trường hợp; điều trị gần 14.000 lượt người bệnh là nhân dân. Tuyến Bệnh viện Quân khu đã dành 25 đến 30 % giường bệnh để khám bệnh, cấp cứu, nhận điều trị bệnh nhân đối tượng là nhân dân, với 310.553 lượt người khám; 9.763 trường hợp cấp cứu, trên 51.200 bệnh nhân điều trị.
Cũng trong 5 năm qua, Ngành Quân y Quân khu còn khám, chữa bệnh, tư vấn sức khoẻ, cấp thuốc miễn phí cho 79.565 lượt người là các đối tượng chính sách, cho đồng bào các xã vùng sâu, vùng xa, biên giới và đặc biệt khó khăn với số tiền trị giá gần 1 tỷ 7 triệu đồng. Hình ảnh người chiến sỹ áo trắng đã góp phần tô thắm bản chất truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”, truyền thống Lực lượng vũ trang Quân khu trong lòng nhân dân các dân tộc Tây Bắc.
Với những thành tích đã đạt được trong những năm qua, nhiều tập thể và cá nhân Ngành Quân y Quân khu đã vinh dự được Đảng, Nhà nuớc tặng thưởng huân, huy chương; được Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Bộ Y tế, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu, cấp ủy, chính quyền các địa phương và lãnh đạo, chỉ huy các cấp tặng thưởng nhiều danh hiệu và phần thưởng cao quý. Bệnh viện Quân y 109, Bệnh viện Quân y 6 và Y tá Lê Trần Mẫn được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang, 34 bác sỹ được tặng danh hiệu Thầy thuốc Ưu tú. Phòng Quân y Quân khu được Chủ tịch nước Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam tặng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba, được Chủ tịch nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào tặng Huân chương lao động hạng Ba.
Kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống Ngành Quân y Quân đội (16/4/1946- 16/4/2016), cán bộ, y bác sỹ, nhân viên Ngành Quân y Quân khu thi đua rèn đức luyện tài, gắn thực hiện nhiệm vụ trọng tâm với đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, thực hiện tốt lời dạy của Bác “Lương y như từ mẫu”, xây dựng Ngành Quân y Quân khu ngày càng vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Đại tá, Thầy thuốc ưu tú
NGUYỄN ĐỨC THÍNH
Chủ nhiệm Quân y Quân khu