Lễ hội rước voi làng Đào Xá
Cứ mỗi độ xuân về, làng Đào Xá (Thanh Thủy, Phú Thọ) lại mở hội rước voi trong ba ngày từ 27 đến 29 tháng Giêng âm lịch.Tương truyền nơi đây thờ Hùng Hải em thứ 19 của vua Hùng-người được Vua Hùng cử đến cai quản vùng Tam Giang, nơi giao nhau của 3 con sông: Sông Đà, Sông Thao, Sông Bứa, gắn liền với địa danh của các địa phương: Đào Xá, Hưng Hóa, Thọ Văn (thuộc tỉnh Phú Thọ ngày nay). Vua Hùng thấy ông có công lớn trong việc mở mang bờ cõi, giúp dân trị thủy bèn thưởng cho hai thớt voi làm phương tiện đi lại. Trước khi chia tay về sông Nhị giao miền đất này cho 3 con cai quản, ông đã dẫn voi về làm lễ tạ ơn. Về sau nhân dân Đào Xá tôn ông làm thành hoàng làng, lập đình thờ và tổ chức lễ hội rước voi hằng năm.
Lễ hội rước voi làng Đào Xá
Ngày 27 khai hội, lễ rước gồm rước voi, hương án, long báu, bài vị, hòm sắc và tế thành hoàng. Ngày 28 chính hội dân làng rước voi từ đình, rước ra đền tế đủ 3 tuần rồi lại rước về đình tế đủ 3 tuần, đôi voi phủ phục 4 lần sau đó du khách thập phương, dân làng dự lễ hội vào dâng hương cầu phúc.Trong ngày này bà con nhân dân trong vùng, trong xã tổ chức lễ chính với các nghi lễ truyền thống, nhiều gia đình tổ chức ăn uống to hơn Tết Nguyên đán. Ngày 29, hội tan, đoàn rước voi lại rước long báu, ngai thờ, sắc phong về Đền Tam Công tế yên vị để đợi mùa hội sau. Toàn bộ lễ hội nhằm hướng về cội nguồn, ca ngợi công đức các vị thần, những người có công với dân với nước và cầu cho “Quốc thái dân an”, mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Lễ hội rước voi Đào Xá kèm theo phần hội là các phong tục tập quán vô cùng phong phú, sinh động với các trò chơi kéo lửa thổi cơm thi, đấu vật, kéo co, đánh đu, đấu bóng chuyền, bóng đá, chọi gà, cờ vua, cờ tướng cùng nhiều trò chơi dân gian khác. Đến lễ hội du khách sẽ có dịp thưởng thức nhiều món ẩm thực hấp dẫn do các bà, các chị trổ tài như xôi xéo, xôi dền; chè kho, chè lam; các loại bánh hòn, bánh nẳng, bánh cuốn, bánh đúc; các đặc sản cá kho, cá thính…; xem tục đánh cá chép kho dâng cúng thành hoàng; tục chọn gà, nuôi gà, làm gà lễ cúng thành hoàng với nhiều nét đặc sắc.
Mùa xuân trẩy hội rước voi, hòa vào dòng người bất tận, cùng nam thanh nữ tú giao duyên trong các làn điệu xoan, ghẹo, chèo, trống quân, nơi các cặp vợ chồng hiếm muộn luồn bụng voi mong sớm có con,… làm phong phú một mùa lễ hội nơi miền đất cổ.
VŨ DUNG (st)
Quân khu 1
